اما طی 8سال گذشته در حوزه سلامت چه طرح و برنامه‌هایی باید اجرا می‌شد که نشد؟ دکتر حسینعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس در این زمینه به همشهری گفت: بسیاری از مواد قانون برنامه چهارم و پنجم توسعه در سال‌های اخیر اجرایی نشد.
به‌نظر می‌رسد با وجود اینکه وزارت بهداشت برای اجرایی‌شدن آنها تلاش کرده، ولی عزم و اراده کافی در دولت وجود نداشته و عدم‌مساعدت رئیس‌جمهور نیز عاملی برای عملی‌نشدن این برنامه‌ها بوده است. مشکلات حوزه سلامت تا 30درصد مربوط به وزارت بهداشت می‌شود و 70درصد آن مربوط به ناهماهنگی بین‌بخشی برای اجرای برنامه‌ها بود که متأسفانه هیچ‌وقت در دولت نهم و دهم این هماهنگی ایجاد نشد.
رئیس کمیسیون بهداشت مجلس در مورد طرح‌ها و برنامه‌هایی که قرار بود در دولت‌های نهم و دهم اجرایی شود، گفت: براساس برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه قرار بود سهم مردم از هزینه‌های درمان به 30درصد کاهش یابد اما در این مدت نه‌تنها این سهم کاهش نیافت بلکه افزایش نیز پیدا کرد به‌طوری که به‌دلیل هزینه‌های درمان افراد بیشتری در این مدت به زیر خط فقر رفتند. قرار بود این سهم از 3به یک‌درصد کاهش یابد درحالی‌که برخی آمارها این عدد را بین 7تا 14درصد اعلام می‌کنند.
وی گفت: از دیگر وعده‌ها و برنامه‌هایی که دولت‌های نهم و دهم موظف به اجرای آن بودند، بحث اجرایی‌کردن بیمه همگانی سلامت بود. با وجود اینکه از سال 73تصمیم به عملی‌شدن این طرح گرفته شده بود، در دولت‌های نهم و دهم نیز اجرایی نشد. دکتر شهریاری به همشهری گفت: قرار بوده که تمام افراد جامعه تحت پوشش بیمه قرار بگیرند ولی متأسفانه اتفاق نیفتاده است. قرار بود که یک بسته جامع خدمات درمانی برای آحاد جامعه تعریف شود ولی در این دولت این بسته تعریف نشد. بیمه تکمیلی به شکلی که هم‌اکنون در کشور وجود دارد صحیح نیست.
دکتر محمدمهدی گلمکانی، عضو منتخب سازمان نظام پزشکی تهران در گفت‌وگو با همشهری نیز درباره برنامه‌ها و پروژه‌های عملی نشده در 2دولت اخیر گفت: یکی از مصوباتی که دولت قرار بود در حوزه سلامت اجرایی کند، اختصاص 10درصد از منابع هدفمندی یارانه‌ها برای حوزه سلامت بود. دولت موظف بود که 6هزار میلیارد تومان از منابع حاصل از بند ب ماده 34قانون برنامه پنجم توسعه را برای ایجاد دسترسی عادلانه شهروندان به خدمات بهداشتی- درمانی، کمک برای هزینه‌های تحمل‌ناپذیر درمان، پوشش دارویی، درمان بیماران خاص و صعب‌العلاج، تقلیل وابستگی به گردش امور واحد‌های بهداشتی-درمانی و کمک به تربیت و تأمین نیروی‌انسانی متخصص و مورد نیاز صرف کند اما با وجود مصوبه مجلس در برنامه پنجم توسعه که منجر به کاهش سهم مردم از هزینه‌های درمان می‌شد، این برنامه عملی نشد. وی گفت: در این سال‌ها قرار بود 1200میلیارد تومان از اعتبارات بخش سلامت برای پرداخت حقوق کارمندان وزارت راه اختصاص یابد. با وجود اینکه این اعتبار به‌صورت قرضی پرداخت شده، تا‌کنون این پول به بخش سلامت بازگردانده نشده است.
از دیگر کارهای مهمی که در دولت کنونی قرار بود اجرایی شود به‌کارگیری سیستم ارجاع در قالب پزشک خانواده بود. دکتر گلمکانی گفت: زمینه‌های اجرایی‌شدن این طرح از 3سال پیش فراهم شده است اما تا‌کنون به‌دلیل عدم‌استفاده صحیح از ظرفیت‌های جامع در بخش پزشکی نتوانسته‌اند نسخه جامع و مؤثر این طرح را اجرایی کنند. همچنین به‌دلیل اینکه متولی وزارت بهداشت بوده و منابع در اختیار وزارت رفاه و بیمه‌ها، نسخه 01 این طرح به‌درستی تدوین و اجرا نشده به‌طوری که هم مجریان و هم گیرندگان خدمات درمانی از نحوه اجرای این طرح ناراضی هستند. وی با اشاره به اینکه برای اجرای پروژه‌های کلان در مناطق شهری باید از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های مدیریت شهری نیز استفاده کرد گفت:
نمی‌توان برنامه‌ای برای نهاد خانواده و جمعیت شهری اجرایی کرد بدون اینکه مدیریت خانواده و مدیریت شهری را در اجرای آن درگیر کرد.وی با اشاره به افزایش هزینه‌های مردم در بخش سلامت در دولت‌های نهم و دهم گفت: افزایش هزینه‌های کمرشکن در بخش درمان بخش زیادی از جامعه را به زیر خط فقر برده است. مطالعات بسیاری نشان داده است که فقر و سلامت رابطه مستقیم با هم دارند؛ هرچه جامعه سالم‌تر باشد رشد اقتصادی در آن بیشتر خواهد بود.
گلمکانی ایراد دیگر در بخش سلامت را در دولت‌های قبلی، سیاسی‌کردن وزارت بهداشت عنوان کرد و گفت: تغییر 3وزیر در این دوران نشان می‌دهد که این وزارتخانه دستخوش تحولات سیاسی‌شده درحالی‌که وزارت بهداشت یک وزارتخانه فنی است و وزیر باید اختیارات کافی را برای اجرایی‌کردن برنامه‌ها و اسناد بالادست مثل سند چشم‌انداز 20ساله داشته باشد.
